Yumurtalık kistleri, yumurtalık içinde ya da yüzeylerinde oluşan genelde içi sıvı dolu keseleri ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Yumurtalık kisti oluşumu ile birçok farklı sağlık sorunu ortaya çıkabilmektedir. Kadınlarda yumurtalıklarda oluşan sıvı dolu bu kesecikler için doğru tedavi yöntemlerine başvurulması gerekmektedir. 
Yumurtalık kistleri, genelde iyi huylu olup, birçok kadının hayatı boyunca en az bir kere karşılaştığı durumlar arasında yer almaktadır. Söz konusu kistlerin boyutları farklı olabilmektedir. Çoğu zaman kadınlarda kist oluşumu belirti vermese de ağrı, şişlik ve diğer farklı semptomlar da zaman içinde görülebilmektedir.
Kadınlarda yumurtalık kisti sağ veya sol yumurtalık kisti belirtileri olarak da ortaya çıkabilmektedir. Yumurtalık kisti sorunu olan kadınların rahmin her iki yanında bulunan ve yumurta üreten organlarda bu kistler yaygın olarak görülebilir.
Yumurtalık kisti, kadınlarda sık görülen bir rahatsızlıktır. Yumurtalığın içinde veya yüzeyinde oluşan içi sıvı dolu keseler kist olarak tanımlanmaktadır. Bu keseler yumurtanın gelişip atıldığı yapıdan, rahim içini kaplayan endometrirum yapıdan ya da direkt yumurtanın kendisinden oluşabilmektedir. Kadınlarda kist yumurtalık bölgesinde oluşması halinde başta belirti vermese de bazı kişilerde ilerleyen durumlarda belirtiler verebilmektedir.
Kadınlar arasında günümüzde en sık görülen jinekolojik problemlerden biri olan yumurtalık kisti, boyut, şekil ve nedene göre sınıflandırılabilmektedir. Sağ yumurtalıkta kist belirtileri ile sol yumurtalıktaki kist belirtileri arasında bu kapsamda farklı sonuçlar ortaya çıkabilmektedir. Yumurtalık kistleri farklı boyutlarda olabilir ve bazen belirti de vermeyebilirler. Boyutlarına ve şekillerine göre yumurtalık kistleri farklı şekilde sınıflandırılmaktadır.
Yumurtalık kistleri genelde boyut şekil ve nedene göre şu şekilde sınıflandırılır:
Yumurtalık kistleri birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. 7 cm yumurtalık kisti gibi makrokistler için farklı tedavilere başvurulması da kist türlerine göre değişmektedir. Hormonal değişiklikler, yumurtalık enfeksiyonları, travma ve kanser gibi nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir.
Yumurtalık kisti belirtileri bazen ortaya çıkmayabilir. Zaman zaman hastalara göre değişmekle birlikte çeşitli diğer belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Yumurtalık kistleri farklı boyut ve şekilde olabilir ve bezen belirti vermezler. Yumurtalık kisti patlaması belirtisi ya da ortaya çıktığı ilk andan itibaren de bazı semptomlar görülebilmektedir.
Yaygın olarak kadınlarda yumurtalık kistlerine bağlı olarak ortaya çıkan başlıca belirtiler kısaca şunlardır:
Yumurtalık kisti belirtilerinin ortaya çıkmasının ardından ilk andan itibaren tedavilere başvurulmazsa kist yırtılması, kist dönmesi, enfeksiyon ya da kanserin yayılması gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Yumurtalık kisti tedavisi bu nedenle en kısa sürede uygun hastalara uygulanmalıdır.
Kistlerin boyutu, türü ve semptomları ile hastaların genel sağlık genel sağlık durumuna bağlı olarak başvurulacak tedavi yöntemleri farklılık göstermektedir. Temelde yumurtalık kisti teşhisi kesin olarak konulan kişiler uygun aday olarak görülmektedir. Yumurtalık kisti ameliyatı olanların yorumları incelendiğinde ilerleyen rahatsızlıklar için bu tedavinin de fayda sağladığı aktarılmaktadır.
Yumurtalık kisti tedavisi için uygun adaylar kısaca şunlardır:
Yumurtalık kisti teşhisi konulan kişiler için uygun tedavi yöntemleri belirlenerek işlem yapılmaktadır. İlaç tedavilerinin yetersiz kaldığı durumlarda kadında kist tedavisi içi cerrahi işlemlere başvurulabilmektedir. Hastaların bu tedavilere uygun olması için genel sağlık durumlarına ve sağlık gerekliliklerine bakılmaktadır.
Yumurtalık kisti sorunu olan hastalarda farklı tür tedavilere başvurulmaktadır. Tedavi prosedürü kist boyutu ve türüne göre değişebilmektedir. İlaç tedavilerinin yetersiz kaldığı durumlarda, özellikle kistin ağrıya neden olması halinde açık ameliyat veya laporoskopik ameliyat gibi cerrahi yöntemlere başvurulmaktadır. Folikül kistini veya diğer türlerini tespit ettikten sonra hangi tedavi yöntemleri ile ilerleneceğine uzman hekim tarafından karar verilmektedir.
Yumurtalık kistleri kötü huylu olduğunda kemoterapi uygulamaları da mümkündür. Kısaca yumurtalık kistlerinin tedavisinde uygulanan başlıca tedavi prosedürleri ve yöntemleri ise şunladır:
Doğru teşhis işlemlerinin ardından tedavi prosedürü hastalara göre özel olarak belirlemektedir. Sol yumurtalık kisti başta olmak üzere yumurtalık kistlerine karşın en uygun tedavinin seçilmesi gerekecektir.
Yumurtalık kisti tedavi yöntemleri arasından hangi seçenekler değerlendirilmişse ona göre iyileşme süreçlerinde de farklılık görülebilmektedir. Çikolata kistleri gibi durumlarda veya diğer kistler için eğer bir cerrahi yöntem uygulanmışsa iyileşme süreci de daha uzun olacaktır. Kistlerin büyüklüğüne, türüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak iyileşme süreçleri değişebilmektedir.
Genelde ameliyat sonrasında hemen bir etki görülmektedir. Ağrı ve rahatsızlıklar kısa süre içinde geçer ve hasta toparlanma eğilime girmektedir. İyileşme süresi kişiden kişiye değişmektedir. Büyük kistlerde uygulanan tedaviler ile yoğun cerrahi operasyon gerekmişse bu durumda iyileşme süreci de uzamaktadır.
Dermoid kistlerde ya da diğer yumurtalık kistlerinde uygulanan tedaviler birbirinden farklı olacaktır. Hastaların bir süre cinsel aktiviteden kaçınmaları, yara bakımlarının ve ilaç tedavilerinin aksatılmaması gibi birçok detay dikkate alınmalıdır. Yumurtalık kisti ameliyatı sonrasında ortaya çıkacak semptomlar kişiden kişiye değişiklik göstermektedir.
Yumurtalık kistlerinin neden olduğu belirtilerin ortadan kaldırılması yumurtalık kisti tedavisinin en önemli avantajları arasında yer almaktadır. Ayrıca olası komplikasyonlar da önlenebilmektedir. Over kisti belirtileri ya da diğer kist türlerinin ortaya çıkmasının ardından en kısa sürede hastaların normal sağlıklarına kavuşmaları bu tedaviler ile sağlanmaktadır.
Rahim kisti olan ve kistler genellikle hastalarda ağrı ve diğer semptomlar ile görüldüğünden mutlaka doğru tedavilere başvurulması gerekmektedir. Op. Dr. Nurettin Türktekin, yumurtalık kisti ameliyatı ve yumurtalık kistleri konusunda uzmanlığı ile tedavi sürecinin herkes için avantajlı olmasını sağlar. Yumurtalık kanseri ya da diğer ciddi sorunlar ortaya çıkmadan tedaviler uygulanmalıdır.
Yumurtalık kistleri, yumurtalığın içinde görülen içi sıvı ile dolu kese veya keseciklerdir. Normalde her adet döneminde overler içinde yumurta hücresini taşıyan ve boyutları 3 cm'ye ulaşabilen folikül adı verilen kist oluşur. Sonra bu kist çatlar ve yumurta açığa çıkar. Gençlerde yumurtlama sorunu olan kızlarda çatlayamayan normal ya da fizyolojik folikül kistleri her ay büyüyerek 5-10 cm ye ulaşabildikleri gibi polikistik over diye adlandırdığımız küçük 0.5-1 cm boyutlarında dizi halinde çok sayıda görülebiliyor. Bu fonksiyonel olan kistlerin dışında iyi veya kötü huylu yumurtalık kistleri de her yaş grubunda görülebilmektedir.
En sık görülen fonksiyonel yumurtalık kistleri dışında kistler iyi veya kötü huylu tümöral kistler şeklinde olabilirler. Ayrıca enfeksiyon sonucunda apse şeklini almış kistler görülebilir ki bu duruma genellikle ağrı ve yüksek ateş eşlik eder.
Kadınlarda yumurtalarda kist olması halinde kısırlık ortaya çıkabilmektedir. İyi huylu tümör olmasına rağmen çeşitli komplikasyonlara ve üreme sağlığına ciddi olumsuz etkiler gösterebilmektedir. Yumurtalık kistinin yırtılması ise karın boşluğunda kanamaya neden olabilmektedir.
Vaktinde tedavi edilmeyen yumurtalık kistleri önemli sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Tedavi edilmediğinde yumurtalık dokusuna zarar verebilmektedir. Nadiren de olsa yumurtalık torsiyonu acil jinekolojik ameliyatların yüzde 3’lük bir kısmın oluşturmaktadır. Nadiren iç kanama ve yoğun ağrı gözlemlenebilmektedir.
Yumurtalık kistinin tehlikeli olabildiği durumlar mevcuttur. Her zaman kötü huylu olmasa da müdahale edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Yumurtalama sırasında adet döngüsü içinde doğal olarak meydana gelen ve çoğu zaman gerileyen iyi huylu fonksiyonel kistler dışında diğer türleri tehlikeli olabilmektedir.
