Hamilelik, bir kadının vücudunda fetüsün geliştiği yaklaşık dokuz aylık bir süreci kapsar. Hamilelik süreci, genellikle adet dönemi geciktiğinde belirtilerle başlar ve vücutta hormonal değişikliklerle birlikte fiziksel ve duygusal değişiklikleri tetikler.
Gebelik süreci boyunca, anne adayı düzenli doktor kontrollerine gitmeli, sağlıklı bir yaşam tarzını sürdürmeli ve beslenmesine dikkat etmelidir. Doğum, hamilelik sürecinin sonunda gelir ve vajinal doğum veya sezaryen doğum şeklinde gerçekleşebilir. Doğum sırasında annenin ve bebeğin sağlığı için önemli önlemler alınmalıdır. Doğum sonrası dönemde, annenin vücudu iyileşirken bebek bakımı başlar.
Hamilelik süreçleri, bir kadının üreme hücresi olan yumurta ile erkeğin sperm hücresinin birleşmesi sonucu oluşan döllenmiş yumurtanın rahim içine yerleştiği andan itibaren başlar. Gebelik evreleri içindeki ilk trimester (ilk 3 ay), embriyo dönemi olarak kabul edilir ve döllenmiş yumurta rahimde yerleşirken, temel organların oluşumu başlar. İkinci trimester (4-6 ay), hamilelik evreleri içinde anne adaylarının en rahat olduğu ve fetusun en çok geliştiği dönemlerden bir tanesidir. Üçüncü trimester (7-9 ay) döneminde ise fetus hızla büyümeye devam eder, anne adayı doğuma süreci için anatomik ve fizyolojik olarak hazırlanır ve son hazırlıklar yapılır. Ancak, daha sağlıklı bir süreç için çocuk sahibi olmak isteyen anne adayının da baba adayının da hamilelik süreci başlamadan önce uzman ziyareti yapmaları, bebeğin dünyaya sağlıklı bir şekilde gelmesi ve annenin sorunsuz bir hamilelik dönemi geçirmesi açısından tavsiye edilir.
Sağlıklı hamilelik süreci, genellikle 9 ay 10 gün yani 280 gün civarında sürer. Uzun hamilelik süreçleri bazen 42 haftaya kadar uzayabilir ve bu duruma geç gebelik adı verilir. Bu uzun süreçler, bebeklerin tam olarak gelişmesi için daha fazla zaman gerektiğini gösterir. Uzun hamilelikler nadir olsa da doktorlar bu durumu yakından takip ederler. En kısa hamilelik süreçleri ise genellikle 37 hafta veya daha kısa sürer. Bu durum, erken doğum veya preterm doğum olarak adlandırılır ve prematüriteye yol açabilir. Prematürite, bebeklerin bazı organlarının tam olarak gelişmemiş olabileceği veya bazı sağlık sorunlarına yol açabileceği için özel dikkat gerektirir.
Polikistik over sendromu (PKOS), bir kadının üreme sistemini etkileyen bir durumdur ve bazı kadınlar için hamilelik sürecini etkileyebilir, ancak her kadında aynı şekilde etki göstermez. PKOS olan kadınların hamile kalma şansı azalabilir, ancak bu durum tedavi edilebilir ve hamilelik mümkün olabilir.
PKOS, yumurtalıklarda folikül gelişimini engelleyen ve düzensiz adet döngüleri, anovülasyon (yumurtlama eksikliği) ve insülin direnci gibi semptomlara neden olan hormonal bir dengesizliktir. Bu faktörler, hamilelik şansını azaltabilir. Ancak, birçok kadın buna rağmen çocuk sahibi olabilir. Hem anne hem de bebek, PKOS durumuna rağmen tedavi ile ya da tedavisiz sağlık problemi yaşamayabilir. Tedavi seçenekleri, kilo kontrolü, yaşam tarzı değişiklikleri ve bazen ilaçları içerir.
Hamilelik süreci için sağlıklı beslenme, bebeğin sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmesi ve annenin problem yaşamaması için çok önemlidir. Dengeli bir diyet, protein, folik asit, demir, kalsiyum ve lif gibi önemli besin maddelerini içermelidir. Protein, bebeklerin hücre gelişimi için gereklidir ve et, tavuk, balık, süt ürünleri gibi kaynaklardan alınabilir. Folik asit nöral tüp defektlerini önlemeye yardımcı olurken, demir anemi riskini azaltır ve kalsiyum bebeklerin kemik gelişimine katkı sağlar. Ayrıca, lif tüketimi kabızlığı önler. Hamilelik döneminde yeterli sıvı alımı da unutulmamalıdır. Tehlikeli gıdalardan kaçınmak ve porsiyonları kontrol etmek de önemlidir. Doktorunuza danışarak size özel uygun bir diyete sahip olma seçeneği, en ideal seçenektir.
Normal doğum ve sezaryen, hamilelik sürecindeki ihtiyaçlara ve koşullara bağlı olarak tercih edilen doğum yöntemleridir. Normal doğum süreci, bebeğin vajinal yolla doğduğu doğal bir süreçtir. Sezaryen doğum ise bebeğin anne karnından ameliyatla çıkarıldığı bir işlemdir. Bu yöntem, anne veya bebek için riskler taşıdığında veya normal doğum önerilmediğinde kullanılır. Sezaryen doğum sonrası iyileşme süreci, normal doğum sonrası iyileşme süreci ile kıyaslandığında genellikle daha uzundur. Sezeryan doğum, psikolojik nedenlerle de tercih edebilir çünkü kişinin anne olmaya normal doğumla mı yoksa sezeryanla mı karar verdiği göz önüne alınarak o doğrultuda bir karar verilmelidir.
Hamilelikte hem bebek sağlığını hem de anne sağlığını korumak için yapılması gerekenler başlıca şunlardır:
Doğum öncesi hazırlıkları yapmak ve bebek bakımı hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir.
Yukarıda belirtilmiş olan testlerin gerekliliği ya da bu testlere başta testlerin eklenip eklenmeyeceğinin kararını bir uzman ile beraber almak gerekir. Bu yüzden, siz de kliniğimize uğrayarak gebelikte yapılması gereken testler gibi konu hakkında önemli detayları Op. Dr. Nurettin Türktekin ve tecrübeli ekibinden öğrenebilir ve duruma göre bu testler gibi çeşitli uygulamaları yaptırabilirsiniz.
Yumurtalık kistleri, yumurtalığın içinde görülen içi sıvı ile dolu kese veya keseciklerdir. Normalde her adet döneminde overler içinde yumurta hücresini taşıyan ve boyutları 3 cm'ye ulaşabilen folikül adı verilen kist oluşur. Sonra bu kist çatlar ve yumurta açığa çıkar. Gençlerde yumurtlama sorunu olan kızlarda çatlayamayan normal ya da fizyolojik folikül kistleri her ay büyüyerek 5-10 cm ye ulaşabildikleri gibi polikistik over diye adlandırdığımız küçük 0.5-1 cm boyutlarında dizi halinde çok sayıda görülebiliyor. Bu fonksiyonel olan kistlerin dışında iyi veya kötü huylu yumurtalık kistleri de her yaş grubunda görülebilmektedir.
En sık görülen fonksiyonel yumurtalık kistleri dışında kistler iyi veya kötü huylu tümöral kistler şeklinde olabilirler. Ayrıca enfeksiyon sonucunda apse şeklini almış kistler görülebilir ki bu duruma genellikle ağrı ve yüksek ateş eşlik eder.
Dikişsiz normal doğum yapan anneler, genellikle daha hızlı iyileşme ve daha az ağrı deneyimledikleri için memnun olurlar. Ancak, doğumda dikiş atılıp atılmayacağı, doğum anında verilecek bir karardır ve bazen dikiş atılması da anne için daha iyi olabilir. Bu yüzden annelerin kendilerini dikişsiz doğum yapmaya değil en uygun şekilde doğum yapmaya odaklamaları gerekir.
Normal gebelik süresi, yaklaşık olarak 280 gün yani 9 ay 10 gündür. 37 ila 42 hafta aralığı dışındaki gebelikler, erken doğum (preterm doğum) veya geç doğum (postterm doğum) olarak sınıflandırılabilir ve tıbbi müdahale gerekebilir. Preterm doğum, 37 haftadan önce gerçekleşen doğumları ifade ederken, postterm doğum 42 haftadan sonra gerçekleşen doğumları ifade eder.
Hamilelik ve doğum deneyimi her kadın için farklıdır ve her doğum benzersizdir. Doğum sayısı arttıkça, bazı kadınlar için doğum süreci daha iyi ve daha bilinçli bir şekilde yönetilebilirken, bazıları için daha karmaşık veya zorlayıcı hale gelebilir. Bu, kişinin vücut yapısı, genel sağlık durumu ve önceki doğum deneyimlerine bağlı olarak değişebilir.
