Epilepsi, beyin fonksiyonlarının normalden sapması sonucu meydana gelen nörolojik bir hastalıktır. Genel olarak tekrarlayan nöbetlerle kendini gösterir. Gebelik döneminde epilepsi, hem anne hem de bebek için çeşitli sağlık riskleri taşıyan bir durumdur. Fakat uygun yöntem ve tedavi ile sağlıklı bir gebelik süreci mümkün olacak demektir. Epilepsi hastalarının gebelik sürecinde karşılaşabileceği riskler, tedavi seçenekleri ve izlenmesi gereken adımlar, uzmanlar tarafından dikkatlice ele alınmalıdır. Sizlere bu içerikte konuya dair ayrıntılı bilgiler sunuyor olacağım.
Gebelik sırasında epilepsi hastalarının nöbet geçirme sıklığı genel olarak değişiklik gösterir. Bazı kadınlar gebelik süresince nöbetlerinde azalma ya da düzelme yaşarken, bazıları ise nöbetlerin sıklığının arttığını bildirir. Bunun en net sebebi ise; hormonal değişiklikler, stres, uyku eksikliği, ilaçların yan etkileri ya da gebelikle ilgili diğer fizyolojik değişikliklerdir. Nöbetler, hamilelik sürecinde anne ve de bebek için tehlike arz eder. En çok da nöbetlerin kontrolden çıkması durumunda, anne düşme riskiyle karşı karşıya kalacak demektir.
Epilepsi tedavisinde yaygın olarak kullanılan ilaçlar, gebelik sırasında gelişim üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Antiepileptik ilaçlar (AEİ’ler), bazı durumlarda doğum kusurları, düşük riski ve prematüre doğum gibi sorunlara yol açabilir. Bununla birlikte, bu ilaçların anneye sağladığı nöbet kontrolü, gebelik sürecinde çok önemli olduğundan, tedaviye devam etmek zorunlu olur. Bazı antiepileptik ilaçların bebek üzerinde etkileri, gebeliğin ilk üç ayında daha belirgin olabilir. En çok da fenitoin, valproik asit ve karbamazepin gibi ilaçlar, fetal gelişim üzerinde ciddi riskler oluşturabilir.
Bu sebeple epilepsi hastalarının gebelik planlaması yapmadan önce mutlaka bir nörolog ve kadın doğum uzmanı ile görüşmesi gerekmektedir. Uzmanlar, tedavi seçeneklerini gözden geçirerek anne adayının epilepsi yönetimini en güvenli şekilde sürdürebilmesi için farklı yaklaşımlar önerir. Hamilelik evresinde nöbetlerin kontrol altına alınabilmesi için ilaç değişikliği ya da doz ayarlamaları yapılır. Her zaman alanında uzman bir hekim ve ekip ile hareket etmek ise en iyisi olacaktır. Bu şekilde süreç daha net ilerlemiş olur. Hem anne hem de bebek rahat eder.
Gebelik sırasında epilepsi hastalarının karşılaşabileceği en önemli risklerden biri, doğum sırasında nöbet geçirmektir. En çok da doğum eylemi sırasında nöbet geçiren bir anne, doğum sırasında yeterli oksijen alamayabilir ya da doğum kanalında herhangi bir komplikasyon meydana gelebilir. Bahsi geçen durum, hem anne hem de bebek için yaşamı tehdit edici sonuçlara yol açabilir.
Gebelik döneminde nöbet geçirme sıklığının artması, annenin psikolojik durumunu da etkileyebilir ve depresyon, anksiyete gibi ruhsal sorunlara neden olabilir. Bebek açısından bakıldığında ise epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar ve annenin nöbet geçirmesi, fetusun gelişiminde çeşitli sorunlara yol açabilir.
Epilepsi hastalarının bebeklerinde doğum kusurları, düşük doğum ağırlığı, nörolojik bozukluklar veya prematüre doğum gibi riskler daha yüksek olabilir. Bu nedenle, gebelik öncesi dönemde uygun planlamanın yapılması, anne ve bebeğin sağlığı için kritik öneme sahip haldedir.
Epilepsi hastalarının gebelik sürecinde sürekli tıbbi izleme ve doğru tedavi planlarının uygulanması gerekmektedir. Gebelik boyunca düzenli olarak nörolog ve kadın doğum uzmanı tarafından takip edilmelidir. Nöbet sıklığı, ilaç dozajı ve yan etkileri dikkatle izlenmeli, gerektiğinde tedavi değişiklikleri yapılmalıdır.
Gebelik sırasında kullanılan antiepileptik ilaçların dozu, minimuma indirilmeli ve anne adayının nöbetleri kontrol altına alınacak şekilde düzenlenmelidir. Gebelik sırasında, annenin sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmesi de son derece önemlidir. Düzenli uyku, stresin yönetilmesi, sağlıklı beslenme ve doktorun önerdiği şekilde egzersiz yapmak, nöbetlerin kontrolüne yardımcı olabilir.
Gebelik döneminde epilepsi, dikkatli bir şekilde yönetilmesi gereken bir durumdur. Epilepsi hastaları, doğru tedavi ve izlemle sağlıklı bir gebelik süreci geçirebilirler. Fakat nöbetlerin yönetimi, tedavi seçeneklerinin belirlenmesi ve gebelik boyunca anne ile bebek konusundaki risklerin minimize edilmesi için uzman bir ekip tarafından sürekli izlenmelidir. Bu süreçte en önemli unsurlar ise hiç şüphesiz ki bireysel tedavi planı, düzenli takip ve doğru hayat tarzı alışkanlıklarıdır. Epilepsi hastalarının gebelik planlaması sırasında uzman görüşüne başvurmaları, olası komplikasyonları önlemek adına kritik bir adımdır.
Dilerseniz Tüp Bebek Tedavisinde Başarısızlık: Nedenleri ve Yapılacaklar başlıklı içeriğime de göz atabilirsiniz.
