Tüp Bebek Tedavisinde İlaçlar Nasıl Belirleniyor

Tüp bebek tedavisinde gebelik başarısı; sağlıklı yumurta, sağlıklı sperm ve gebeliği taşıyacak bir rahimle mümkündür. Hastalar yaş, vücut ağırlıkları, genetik alt yapı gibi pek çok detayda birbirlerinden farklıdırlar ve bizler tedavi başlarken protokol seçimi, ilaç seçimi ve ilaç doz seçimlerinde kişiye ait durumları dikkate alırız. Kadının sahip olduğu yumurtalar hormon içeren ilaçların uygulanması ile büyütülür ve belirli bir olgunluğa eriştiği zaman çatlatıcı olarak bilinen ilaçlar ile tetiklenerek yumurta toplama işlemine alınır. Bu süreçlerde kimi zaman işler istediğimiz gibi gitmeyebilir. Folliküllerin boş çıkması yani yumurta elde edilememesi, yumurtaların immatür yani olgunlaşmamış olarak elde edilmesi, yumurtaların döllenmemesi, embriyo gelişim süreçlerinde  ki olumsuzluklar detaylı irdelendiğinde ilaç dozları ve ilaç çeşitleri ile bağlantılı olabileceği görülmüştür.

 

Kadın yaşı ve dolayısı ile kadın yumurtalık rezervi ilk ve en önemli belirleyici faktördür. Yumurtalık rezervi azalmış bir kadın ile normal rezervi olan bir kadın ve hatta azalmış yumurtalık rezervine sahip başka bir kadına aynı doz ilaç kullanımı her zaman iyi sonuç vermeyecektir. Doz ve protokol seçimi kişiye özel yapılmalıdır. Güncel tedaviler 5 yıl öncesine göre dahi değişmiş ve daha güzel sonuçlar vermektedir. Bundan yıllar önce düşük yumurtalık rezervine sahip kadınlara daha çok ve kaliteli yumurta elde etmek amacı ile daha yüksek doz ilaçlar verilirken günümüzde düşük doz tedaviler hatta ilaçsız doğal tedaviler yapılmaktadır. Daha önceleri adetin 3. günü tedavi başlarken polikistik hasta grubunda 5. gün başlayan protokollerin daha iyi sonuç verdiğini, düşük yumurtalık rezervi olan hastalarda ise adetin ilk günü hatta bazı hormonal değerlendirmeler ile adet olmadan 5 gün önce başlayan Luteal indüksiyon olarak adlandırılan yeni protokoller ile çok daha iyi sonuçların alındığını görmekteyiz. Yine tüp bebek tedavisinin bir başka kullanım alanı olan kanser tedavisi öncesi yumurta veya embriyo biriktirme amaçlı çok sayıda kaliteli yumurtayı kısıtlı bir zaman aralığında toplama amacı ile dual indüksiyon veya topla devam protokolleri uygulamak amaçlı bir adet döngüsü içinde 2 bazen 3 toplama ile maksimum sayıda yumurtayı elde ettiğimiz yeni protokoller kullanmaktayız.

 

Kontrollü yumurtalık uyarılmasının kimi zaman sağlığı tehdit eden komplikasyonlarından korunmak amaçlı yapılan doz azaltmak yada ilaca bir kaç gün ara vermek gibi müdahalelerin yumurta kalitesini olumsuz etkilediğinin anlaşılması bizlere yeni uygulamalar ve yeni ilaç rejimleri geliştirme zorunluğu getirmiştir. Bugün neredeyse hemen hemen bu komplikasyonların hiç görülmediği son derece emniyetli ilaç rejimleri ile komplikasyon riskini  azaltmış durumdayız.

 

Adet döngüsünün yumurta seçimi döneminde kullanılan doza bağlı olarak yumurta seçimi meydana gelir. Hastanın ideal dozundan daha düşük doz belirlenip uygulanırsa daha az yumurta gelişir ve gebelik şansı azalır. Bu dönemde ideal dozdan daha fazla bir doz aralığı seçilirse de hem tedavi komplikasyonları hem de yumurta kalitesinde bozulma görülür. Bazı hastalarda önceki tedavi hikayelerinden yakalanan bu ayrıntılar sayesinde önceki tedavide 5 yumurta elde edilen bir hastadan ideal doz ile 15 yumurta elde edilebilmesi mümkün olmaktadır. İlaçlar var olan yumurtayı artıramaz ancak yumurta seçilmesinde hastanın potansiyel olarak daha çok yumurta elde edilmesine imkan verir.