Menopoz Nedir?
Hayatın bir dönemine gelindiğinde çeşitli nedenlerle yumurtalıklarda östrojen hormonunun üretimi durabiliyor. Bu durumun sebeplerinin arasında, yumurtalıkların alınması ya da bazı ilaçların kullanılması olabilir. Bu sebeplerin dışında kadınlar belli bir yaşa geldiklerinde, yumurtaların östrojen üretimi kendi kendine durabilmektedir. Bu hormonun salgılanmaması durumunda belirli sorunlar ortaya çıkabiliyor. İşte hayatın östrojen hormonu salgılamadan geçirilen dönemine menopoz denilmektedir.
Çocukların ergenlik çağını girmesiyle birlikte yumurtalıklar gelişmeye başlayarak östrojen üretmeye başlamaktadır. Kana karışan bu hormon cinsel organlara, memelere, kemiklere, kalın bağırsak, idrar torbası ve diğer dokulara gidiyor. Vücudun çeşitli bölgelerine dağılan bu hormon etkisini göstererek fizik ve psikolojik yapıyı değiştiriyor ve çocukluk evresinden kadınlık evresine geçiş dönemi başlıyor.
Yumurtalıklarda üretilen östrojen hormonunun yanı sıra bir de progesteron üretilmektedir. Bu iki hormon kadınların cinsiyet ve üreme işlevlerini düzenlemektedir. Adet döneminde kanda ilk olarak östrojen hormonu yükselmektedir, sonrasında östrojen azalırken progesteron seviyesi yükselmektedir. Bu esnada yumurtlama gerçekleşiyor. Adetin son kısmında bu iki hormonun da seviyesi düşüyor ve gebelik için hazırlanmış olan rahim dokusu, kanama ile atılıyor. Bu durum kadınlarda periyodik olarak görülmektedir.
Menopoza Geçiş Ne Kadar Sürede Olur?
Perimenopoz, menopoza geçiş, adetleriniz kalıcı olarak durmadan iki yıldan sekiz yıla kadar sürebilir. Çoğu kadın için, menopoza geçiş yaklaşık olarak dört yıla kadar sürebilir. Menopoza ulaştığınızı ancak son adetininizin üzerinden kanamasız olarak bir yıl geçtikten sonra bilebilirsiniz. Bu durum üst üste 12 boyunca lekelenme de dahil olmak üzere herhangi bir kanama olmadığı anlamına gelir ve menopoz evresinde olduğunu anlarsınız.
Hormon Replasman Tedavisi Nedir?
Sıcak basmaları, vajinal kuruluk gibi yaşam kalitenizi düşüren menopoz semptonlarını hafifletmede kullanılan reçeteli ilaçlardır.
Menopoz döneminde yumurtalıklar progesteron ve östrojen hormonlarını çok az miktarlarda üretir. Hormon replasman tedavisi ile yapay olarak östrojen ve progesteron ile yumurtalıklarınız tarafından az üretilmeye başlanmış olan hormonların eksikliğini tamamlamayı amaçlamaktadır.
Bu tedaviler genellikle günde bir hap olarak alınır. Tüm ilaçlarda olduğu gibi hormon replasman tedavisinin de riskleri vardır. İlaç kullanmaya karar verirseniz, en düşük dozta en kısa süre için kullanmanızı önermekteyiz. Topikal hormon tedavisi denilen diğer terapiler, sıcak basmalarını tedavi etmemektedir. Ancak vajinal kuruluk semptomu gösteriyorsanız size bu konuda yardımcı olabilir.
Menopozda Hormon Tedavisi Ne Kadar Güvenlidir?
Menopozal hormon tedavisi, (hormon replasman tedavisi de denilmektedir) bazı kadınlarda güvenlidir, ama aynı zamanda birtakım riskleri de bünyesinde barındırmaktadır.
Araştırmalar şunları göstermektedir:
- Tek başına östrojen ve birlikte gelen progesteron ilaçları bacaklarda ve akciğerlerde inme ve aynı zamanda kan pıhtılaşması riskini artırmaktadır. Bu riskler 50 yaşından küçük kadınlarda nadirdir.
- İlişki esnasında vajinal kuruluk gösteren ya da rahatsızlığı olan kadınlar, düşük dozlarla östrojen vajinal kremler kullan abilirler.
- Sıcak basması, uyku problemleri ve duygudurum değişiklikleri gibi durumları menopozal hormon tedavisi ile azaltabilirsiniz.
- Menopozal hormon tedavisi 59 yaşına kadar olan kadınlarda bir seçenek olarak görülebilir. Genellikle yalnızca menopozun ilk 10 yılı içinde olunmalıdır. Daha genç kadınların ve son adet dönemlerine yakın olan kadınların bu tedavinin zararlı yan etkilerini yaşama olasılığı daha azdır.
Menopozal Hormon Tedavisini Kimler Almamalıdır?
Hormon tedavisi bazı kadınlar için riskli olabilir.
Aşağıda bulunan riskleriniz varsa doktorunuza danışmalısınız:
- Yüksek kolesterol ya da kalp hastalığı gibi risk faktörlerini öyküsü
- Karaciğer hastalığı
- Aile veya kişisel meme kanseri öyküsü
- Safra kesesi hastalığının aile öyküsü
- İnme veya kan pıhtılaşma hastalığı öyküsü
Menopozal Hormon Tedavisinin Süresi Ne Kadardır?
Bu tedavi süresi kişiden kişiye değişmekle birlikte yaşanan semptomlara kadar değişik gösterebilmektedir 10 yıldan uzun olmaması önerilmektedir. Yaşınıza, risk faktörlerine ve gösterdiğiniz semptomlara bağlı olarak menopozal hormon tedavisinin faydalarını ve zararlarını öğrenmek için lütfen doktorunuzla konuşun.
Cinsel Sağlığımı Menopoz Öncesi Dönemde ve Sonrası Dönemde İyileştirmek İçin Neler Yapmalıyım?
Cinsel sağlığınızı menopoza geçiş ve sonraki dönemde geliştirmek için bazı uygulamalarda bulunabilirsiniz:
Alkol kullanmaktan kaçının: Alkol içerdiği maddeler nedeniyle vücudun cinselliğe verdiği cevabı yavaşlatabilir.
Sık sık seks yapın: Seks yapmayı seçtiğinizde, vajinanıza kan akışı artabilir ve dokuları sağlıklı tutmaya yardımcı olabilirsiniz.
Vajinayı tahriş etme ihtimali olan ürünlerden kaçının: Köpük banyosu ve bazı sabunlar vajinada tahrişe neden olabilir. Enfeksiyon belirtisi de olabildiğinden dolayı tahriş ya da kaşıntı gibi durumlar söz konusu ise doktorunuza danışın.
Pelvik taban egzersizleri yapmaya özen gösterin: Vajinaya kan akışını artırmaya yardımcı olan bu egzersizler orgazmda yer alan kasları da güçlendirebilir. Pelvik taban egzersizleri hakkında daha fazla bilgi edinerek bu egzersizleri uygulayabilirsiniz.