Düşük Over Rezervi (DOR) Nedir?
Düşük over rezervi; yaşlanma, bazı hastalıklar ya da yaralanmalar nedeni ile yumurtalıklarda,
normal şartlarda olması gereken yumurta sayısında yaşanan azalma ile karakterize olan
durumdur. Kadın üretkenliği için son derece kritik öneme sahip yumurta rezervi, kişinin ilk
doğduğu anda en yüksek seviyesine sahiptir. Yaş ilerledikçe doğal bir sürecin sonucu olarak
yumurta rezervinde azalmalar görülür. Başlangıçta milyonlarla ifade edilebilecek yumurta
rezervi doğurganlık döneminde genel olarak 500.000 adet civarına düşmektedir. Kadın
menopoz dönemine girdiğinde ise bu rezerv tamamen sınırlanarak üretkenlik son bulur. Bazı
durumlarda, henüz menopoz dönemi başlamadan da yumurta sayısında ciddi azalmalar
gerçekleşebilir. Bu durum, düşük over rezervi ya da azalmış over rezervi olarak adlandırılır.
Azalmış over rezervi nedenleri arasında, ileri yaşın yanı sıra;
– Yüksek kilo
– Sigara ve alkol tüketimi
– Kemoterapi tedavisi
Düşük over rezervi, genel olarak belirti veren bir durum değildir. Ancak iki regl arası geçen
süre ilerleyen süreçte kısalıyorsa bu düşük over rezervinin habercisi olabilir. Örneğin normal
şartlarda 28 günde bir gerçekleşen regl döngüsü zaman içerisinde 26 güne ya da 24 güne
geriliyorsa, düşük yumurta rezervinden şüphelenilebilir. İlerleyen dönemlerde, menopoz
öncesinde bu belirtiye ek olarak;
– Vajinada kuruluk ve ilişki sırasında acı,
– Regl döngüsünde bazı aylarda atlama,
– Sıcak basması
– Uykuya dalmada güçlük görülebilir.
Düşük Over Rezervi Nasıl Tespit Edilir?
Genel olarak çok fazla belirti vermeyen bir durum olduğundan, düşük over rezervi genel
olarak, gebelik planlayan kişilerin rutin kontrollerinde tespit edilebilmektedir. Uzun bir süre
gebelik deneyen ancak sonuca ulaşamayan kişilere yapılacak çeşitli testler, düşük over rezervi
durumunun kesin tanısının konulmasında büyük önem taşır. Çok sayıda hormon testi ile
teşhis konulabilmekle birlikte bu durumun kesin tanısında en sık kullanılan testler; AMH yani
anti-müllerian hormon testi ve FSH; yani follikül stimulan hormon testidir. AMH test sonucu
yorumlanırken normal değerlerin üzerinde gelen değer polikistik over sendromu şüphesi
anlamına gelirken normalden düşük değerler yaklaşmış menopoz ya da düşük over rezervi
olarak adlandırılır. AMH sonuçları genel olarak aydan aya değişkenlik göstermez ancak FSH
için durum farklıdır. Her ay farklı seviyelerde çıkabilen FSH sonucu eğer yüksekse bu durum
düşük over rezervi olarak yorumlanır. Ancak değerin normal sınırlarda çıkması tek başına
anlam taşımadığından genel olarak AMH testi ile birlikte yorumlanır.
Düşük Over Rezervi Nasıl Tedavi edilir?
Yumurta rezervlerinde yaşa ya da hastalık ve travmalara bağlı olarak yaşanan azalmanın
önüne geçmek maalesef mümkün olmamaktadır. Düşük over rezervine sahip kişiler gebelik
düşünüyorlarsa bunu ilk aşamalarda, düşük bir ihtimalle tıbbi destekle doğal olarak
sağlayabilirler. Ancak ilerleyen dönemlerde düşük over rezervli kişiler için tüp bebek tedavisi
etkili ve tek yöntem olacaktır
Düşük Over Rezervinde Tüp Bebek Tedavisi Nasıl Yapılır?
Düşük over rezervi tespit edilen hastalarda, üretilen yumurta sayısını arttırmak ve en kaliteli
yumurtalara ulaşabilmek amacıyla yumurtalık uyarıcı bazı hormonlar vücuda
verilebilmektedir. Toplanan yumurtalar hemen ya da ilerleyen süreçte kullanılabilmek için
dondurularak saklanmalıdır. Düşük over rezervinin ilk aşamasından itibaren doğurganlık
ihtimali düşeceğinden hemen en erken tarihte harekete geçerek yumurta dondurma işlemi
mutlaka tamamlanmalıdır. İleri yaşlarda rezervlerde yaşanan düşüklük ciddi oranda
artacağından olabildiğince genç yaşlarda yumurta dondurma işlemine başvurmak başarı
şansını ciddi oranda arttıracaktır.